Ból jest reakcją obronną organizmu na przeciążenia tkanek miękkich, powstałą w wyniku długotrwałej, niewłaściwej, wymuszonej pozycji ciała, bądź szybkiego niekontrolowanego ruchu. Dotyczy to zarówno sportowców jak również wszystkich osób wykonujących codzienną pracę.
Dzieje się to dlatego, że nasz organizm przyzwyczajony jest do nawyków ruchowych, które powielamy w ten sam sposób każdego dnia, czyli: tak samo siedzimy, zakładamy tę samą nogę na nogę, tak samo się schylamy, w tej samej pozycji oglądamy telewizję. Prosty przykład: spróbuj spleść ze sobą ręce. Zobacz, który kciuk jest na wierzchu. A teraz spleć ręce ponownie, tak aby drugi kciuk się znalazł na wierzchu. Trudniej prawda? Tak samo można to odnieść do zakładania nogi na nogę.
Nieprawidłowe nawyki ruchowe prowadzą do zaburzeń strukturalnych w naszym organizmie, które po wielu latach mogą być przyczyną dolegliwości i odwrotnie, różne zaburzenia strukturalne powstałe w wyniku urazu bądź długotrwałej złej pozycji kręgosłupa prowadzą do powielania złych nawyków ruchowych, a w konsekwencji powracającego bólu.
Najprostszą metodą do walki z bólem są środki farmakologiczne, które niestety nie zlikwidują pierwotnej przyczyny bólu. Dlatego oprócz konsultacji lekarskiej warto zasięgnąć porady wykwalifikowanego fizjoterapeuty, który może za pomocą terapii manualnej zlikwidować pierwotną przyczynę bólu.
Co to jest i na czym polega terapia manualna ?
Manus (ręka) - „medycyna ręczna”, wywodzi się ze starożytnej medycyny ludowej. Jest to ręczne badanie i leczenie dysfunkcji układu ruchu pacjenta, poprzez wykonywanie przez terapeutę specyficznych technik ruchowych. W odróżnieniu od uprawianego przez laików „kręgarstwa” cechuje się medycznym wykształceniem terapeuty, umożliwiającym postawienie dokładnej diagnozy, oraz wskazań i przeciwwskazań do leczenia manualnego
Przed przystąpieniem do terapii przeprowadza się z pacjentem wywiad lekarski oraz badanie palpacyjne i funkcjonalne narządu ruchu. Badanie to odbywa się zarówno w spoczynku jak i podczas ruchów czynnych oraz biernych. Są to ruchy bierne fizjologiczne, czyli złożone z toczenia i ślizgu powierzchni stawowych, oraz bierne naśladujące "grą stawową" ( wg Kaltenbourna- joint play ), czyli specyficzne dla każdego stawu przemieszczania powierzchni chrząstki stawowej.
Terapeuta ocenia wygląd i konsystencję tkanek miękkich, zakres i jakość ruchu elementów kostnych oraz charakter oporów występujących podczas przemieszczania poszczególnych struktur układu ruchu względem siebie. Bada ruchy bierne kręgosłupa i ocenia odpowiedzi układu ruchu na czynniki szkodliwe dla struktur tego układu.
Oczywiście aby badanie było kompletne trzeba podeprzeć się dodatkowymi badaniami diagnostycznymi tj. RTG czy MRI.
Sam zabieg terapii manualnej jest całkowicie bezbolesny, a dzięki odpowiednim pozycjom ułożeniowym pacjenta i technice osiąga się zamierzony efekt leczniczy. Wykorzystuje się do tego specyficzne mobilizacje i manipulacje tkankowe.
Zmiany funkcjonalne w układzie ruchu, stanowiące przyczynę zespołu bólowego, ustępują po jednym lub kilku zabiegach manualnych.
Zabiegi przyczyniają się do skrócenia czasu leczenia, z jednoczesnym zwiększeniem sprawności ruchowej i zdolności do podjęcia pracy zawodowej, przy równoczesnym ograniczeniu leczenia farmakologicznego.
Zabiegi terapii manualnej skutecznie leczą między innymi:
- bóle głowy i karku
- bóle stawów kręgosłupa i kończyn
- bóle korzonkowe
- rwę kulszową i barkową
- schorzenia bioder oraz kończyn górnych i dolnych
- dolegliwości typu migrenowego
- wady postawy (np. skoliozy)
Metoda ta wykorzystuje wiele technik fizjoterapeutycznych dla przygotowania do zabiegu właściwego: masaż (klasyczny, funkcyjny, poprzeczny),czynna relaksacja mięśni, mobilizacje i manipulacje w obrębie stawów, mobilizacje tkanki nerwowej, ćwiczenia wzmacniające, koordynacyjne, stabilizujące, ćwiczenia o charakterze profilaktycznym, autogennym, nauka ergonomii dnia codziennego
Terapia Manualna zajmuje się diagnostyką oraz leczeniem zaburzeń czynnościowych narządu ruchu (dysfunkcje somatyczne):
- problemy bólowe
- zmiany zakresu ruchomości (jego zmniejszenie lub zwiększenie)
- zmiany tkankowe
Po zabiegu pacjent otrzymuje szereg informacji dotyczących czynności życia codziennego np. sposób spania, siedzenia, podnoszenia ciężkich przedmiotów itp. Oraz zestawy ćwiczeń do wykonywania w domu. Wyznaczona jest wizyta kontrolna dla sprawdzenia skuteczności leczenia i skorygowania toku leczenia domowego.
mgr Adam Jakubowicz
terapeuta w Asajo-med